"سایتهای پرکاربر در ایران که به تازگی فیلتر شده بودند، هماکنون در دسترس هستند، ولی سرعت اینترنت همچنان پایین است"
در شرایطی که وزیر ارتباطات ایران از ۱۴ برابر شدن پهنای باند اینترنت در سالهای اخیر در این کشور خبر داده است، دامنه اعتراضها به تداوم محدودیت دسترسی کاربران ایرانی به سایتهای اینترنتی، به هواداران حکومت ایران رسیده است.
بر اساس گزارشها از ایران، کاربران اینترنت از روز پنجشنبه ۲۰ بهمن، تا روز دوشنبه ۲۴ بهمن به سرویسهای پست الکترونیکی یاهو و جیمیل دسترسی نداشتند و در مواردی، دسترسی به سایتهای گوگل و گوگلپلاس هم قطع بوده است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که این سایتهای پرکاربر در ایران هماکنون در دسترس هستند، ولی سرعت اینترنت همچنان پایین است.
این در حالی است که خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) به نقل از رضا تقیپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، گزارش داده است که در فاصله سال ۱۳۸۸ تاکنون پهنای باند از حدود ۳۵ گیگا بایت در ثانیه به ۵۰۰ گیگا بایت رسیده است.
سایت "الف" که مدیریت آن را احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس ایران به عهده دارد، در گزارشی با طرح این پرسش که "آیا تصوری از عواقب ضدامنیتی فیلترینگ نامناسب وجود دارد؟"، نوشته است: "مشکل کندی سرعت در حالی اتفاق میافتد که تا پیش از این، کاربران اینترنت با مشکل فیلترینگ هزاران سایت خارجی بیربط با مسایل سیاسی یا مسایل اخلاقی دست و پنجه نرم میکردند."
در این گزارش به نقل از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، ضریب نفوذ اینترنت، نزدیک به ۴۳ درصد جمعیت ایران اعلام شده و نسبت به آثار منفی اعمال محدودیتهای کنونی برای کاربران اینترنت در ایران که اغلب از قشر دانشجو و دانشگاهی هستند، هشدار داده شده است.
احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس ایران هم پیش از این، آنچه را که "فیلترینگ مردمآزار" خواند، برای نظام ایران هزینهزا ارزیابی کرده بود.
او به خبرگزاری مهر گفته بود: "شیوه فیلترینگ اخیر و قطع بدون اطلاع بسیاری از سرویسهای مورد مراجعه اکثر قریب به اتفاق مردم، بدون این که مسئولان قبلا توضیح قانعکنندهای به مردم داده باشند، گلایه اقشار تحصیلکرده را که چندین میلیون نفر هستند، به دنبال دارد."
این نماینده مجلس ایران از مسئولان مربوطه خواسته است تا به طور صریح و شفاف، دلایل این مساله را به مردم توضیح دهند و "بدون فراهم کردن امکانات سهلالاستفاده و مشابه جایگزین در داخل، بیش از این مردمآزاری و برای نظام هزینهتراشی نکنند."
"اتفاقات اخیر حتی اگر توضیح امنیتی داشته باشد، باید توسط مسئولان برای مردم توضیح داده شود، چرا که به افزایش اعتماد مردم نسبت به حاکمیت میانجامد"
احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس ایران
در روزهای گذشته، مسئولان ایران، با تاکید بر افزایش خطوط اینترنت پرسرعت در این کشور، وجود مشکل در زیرساختهای ارتباطاتی را رد میکردند و تاکید داشتند که کندی سرعت اینترنت در ایران عمدی نیست و بر اثر عواملی خارج از ایران رخ داده است.
اما در عین حال، این گمانهزنی وجود داشت که به دنبال فراخوان مخالفان دولت ایران برای راهپیمایی در روز سهشنبه ۲۵ بهمن، نهادهای حاکم در این کشور بر شدت محدودیتهای اینترنتی کاربران افزودهاند.
به دنبال آخرین انتخابات بحثبرانگیز ریاستجمهوری در ایران در سال ۱۳۸۸ و اعتراضات خیابانی معترضان به نتیجه این انتخابات، گفته شد که شبکه های اجتماعی مجازی همچون سایت فیسبوک، نقش مهمی در سازماندهی این معترضان داشته است.
براساس گزارشهایی که در آن زمان منتشر شد، در طول مدتی که حضور خیابانی معترضان در ایران ادامه داشت، محدودیتهای اینترنتی برای کاربران با شدت بیشتری اعمال میشد.
احمد توکلی هم با اشاره به احتمال مرتبط بودن محدودیتهای اخیر با شرایط سیاسی کنونی در ایران، گفته است: "اتفاقات اخیر حتی اگر توضیح امنیتی داشته باشد، باید توسط مسئولان برای مردم توضیح داده شود، چرا که به افزایش اعتماد مردم نسبت به حاکمیت میانجامد."
محدودیتهای مقطعی یا مقدمهچینی برای راهاندازی اینترنت ملی؟
در عین حال، این نظر هم وجود دارد که تصمیمگیرندگان در ایران، در حال آزمایش زیرساختهای جدید برای راهاندازی آنچه که "اینترنت ملی" خوانده شده است، هستند.
راهاندازی شبکه اینترنت ملی که مقامات رسمی ایران تحت عنوان "شبکه ملی اطلاعات" هم از آن نام بردهاند، در سالهای اخیر مورد توجه نهادهای فعال در بخش ارتباطات این کشور بوده است.
مهدی اخوان، قائم مقام وزیر ارتباطات ایران، به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته است که با اجرای پروژه شبکه ملی اینترنت، دغدغههایمان در حوزه فیلترینگ کاهش مییابد، چون با اجرایی شدن این پروژه، ترافیک بینالمللی کاهش مییابد.
پیش از این، به نقل از اسماعیل احمدیمقدم، فرمانده نیروی انتظامی ایران، گزارش شده بود که "موتورهای جستجوی اینترنتی ابزار جاسوسی هستند و دلیلی ندارد افراد برای پرینت اطلاعات دانشگاه یا حساب بانکی خود، از موتورهای جستجوگر استفاده کنند و از خود ردی در دنیا به جا بگذارند."
او راهاندازی اینترنت داخلی در ایران را زمینهساز حفظ و ارتقای امنیت در ایران ارزیابی کرده بود.